-
1 cel
Ⅰ m (G celu) 1. (obiekt, do którego się strzela) target- ruchomy cel a moving target- cele naziemne/powietrzne ground/air targets- trafić w cel a. do celu to hit the target- chybić celu to miss the target- brać kogoś/coś na cel to aim at sb/sth2. (marzeń, dążeń) aim, goal- cel życia one’s aim in life- od tej pory celem jego życia była zemsta from that time on his aim in life was revenge- dążyć do wyznaczonego celu to pursue a defined goal- dążyć do wyższych celów to aspire to high a. lofty ideals- dopiąć celu to achieve one’s purpose- osiągnąć cel to achieve one’s goal a. aim- stanąć a. być u celu to achieve one’s aim, to attain one’s goal- gdy byliśmy już prawie u celu, zabrakło funduszy na dalsze badania we were very near to achieving our aim, when our research funds ran out- mieć coś za cel a. na celu to be aimed at sth a. at doing sth- rozmowy mające na celu rozwiązanie sporu talks aimed at solving the conflict- wytknąć a. postawić sobie jakiś cel to set oneself a target, to set one’s sights on sth- za główny cel obrał sobie zrobienie kariery politycznej he chose a career in politics as his main goal a. ambition- dla celów statystycznych/leczniczych/kosmetycznych for statistical/therapeutic/cosmetic purposes- na cele dobroczynne for charity- wydatki na cele socjalne welfare expenditure- wydatki na cele inwestycyjne investment outgoings3. (podróży, marszu) destination- dotrzeć/dojść do celu to reach one’s destination- chodzić a. włóczyć się bez celu to walk a. wander around aimlessly- za pół godziny będziemy u celu we’ll be there in half an hour4. (obiekt działań) target- stać się celem ataków to become the target of attacks- wziąć a. obrać kogoś za cel kpin/żartów to make sb the butt a. target of one’s jokesⅡ inter. Wojsk. cel! pal! aim… fire!■ mijać się z celem to be pointless, to defeat the purpose- dalsze czekanie mija się z celem there’s no point in waiting any longer- spełniać cel a. odpowiadać jakimś celom to serve a. answer a purpose- napisali do niego w celu nakłonienia go do powrotu they wrote to him (in order) to try and get him to come back- w jakim celu? what for?; to what purpose? książk.- w tym celu musisz… in order to do that, you need to…- zmierzać (wprost) do celu to get (straight) to the point- cel uświęca środki przysł. the end justifies the means* * *-u; -e; mw tym celu — to this end, with this end in view
mijać się z celem — to be purposeless lub pointless
* * *miGen.pl. -ów1. (= punkt, do którego się zmierza) aim, goal, purpose; nieosiągalny cel unattainable goal; wspólny cel common aim l. goal; szczytne cele laudable aims, noble aims, praiseworthy aims; dojść do celu reach an aim l. a goal; reach a destination; cel podróży destination; cel życia aim in life, aim of one's life; błąkać się bez celu wander, roam, ramble; osiągnąć zamierzony cel achieve one's aim; achieve l. attain l. realize l. reach a goal; accomplish l. achieve l. fulfill a purpose; dla celów statystycznych for statistical purposes; na cele dobroczynne for charity; w celu in order to; w tym celu to this end; with this end in view; w jakim celu? what for?; what's the purpose of this?; what's the point?; to what end?; jakiemu celowi mogłoby to służyć? to what purpose could we/I, etc. put it?; what purpose could it serve?; to ma na celu... the aim l. goal l. purpose of this is...; bez celu aimlessly; celem in order to; chybiać celu miss the mark; dopiąć celu achieve one's aim; achieve l. attain l. realize l. reach a goal; accomplish l. achieve l. fulfill a purpose; to, co robisz, mija się z celem what you do l. are doing is purposeless l. pointless l. useless; przeznaczyć coś na jakiś cel devote sth to sth; allocate sth for sth; assign sth for l. to sth; stawiać sobie jakiś cel aim to do sth; aim for sth; zmierzać wprost do celu take decisive steps to achieve sth; cel uświęca środki the end justifies the means; okolicznik celu gram. adverbial of purpose.2. (= to, do czego się mierzy) target; cele wojskowe military targets; cele cywilne civilian targets; cel naziemny ground target; cel powietrzny air(borne) target; ruchomy cel moving target; atakować cel attack a target; trafić do celu hit the target, hit the mark; cel – pal! aim – fire!; chybić celu miss the target; miss the mark; overshoot a target; obrać sobie kogoś za cel kpin make sb the laughing-stock; make sb an object of ridicule; wziąć coś za cel żartów make sth an object of ridicule; make sth a butt of a joke; brać kogoś/coś na cel aim at sb l. sth; take aim at sb l. sth; aim for sth.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > cel
-
2 cel
naszym \celem jest [opanowanie rynku] unser Zweck ist es [, den Markt zu beherrschen]mieć coś na \celu etw bezwecken, etw als Ziel habenzmierzać wprost do \celu geradewegs auf ein Ziel zusteuernosiągnąć swój \cel seinen Zweck erreichen\celem [ lub w \celu] zwecks +genw tym \celu zu diesem Zweckena \cel dobroczynny für ein wohltätiges Zielmijać się z \celem das Ziel verfehlendotrzeć do \celu am Ziel angelangt sein\cel podróży Reiseziel nt[błąkać się] bez \celu ziellos [umherirren]\cel wojskowy/cywilny ein militärisches/ziviles Zielstał się \celem ataków dziennikarzy er wurde zur Zielscheibe der Journalisten -
3 cel
bez celu ziellos; zwecklos;u celu am Ziel;na ten cel, w tym celu zu diesem Zweck;w celu zwecks;wziąć na cel aufs Korn nehmen;mieć na celu zum Ziel haben, bezwecken;cel sam w sobie Selbstzweck m;cel podróży Reiseziel n;mijać się z celem das Ziel verfehlen -
4 cel
-
5 zmierzać
-
6 na
praep. 1. (wskazuje na kontakt z powierzchnią) [znajdować się] on- na stole/kanapie/krześle on the table/sofa/chair- na ścianie/drzwiach on the wall/door- na Ziemi/Księżycu on the Earth/Moon- na niebie in the sky- na jeziorze/rzece on the lake/river- na morzu at sea- na zdjęciu/obrazie (jako temat) in a photo/picture- na środku czegoś in the middle a. centre of sth- na początku/końcu czegoś at the beginning/end of sth- rana na nodze a wound on a a. in the leg- mieć na sobie marynarkę/płaszcz to be wearing a jacket/coat- nosiła pierścionek na małym palcu, a na szyi korale she had a ring on her little finger and beads (a)round her neck- włóż płaszcz na sweter put your coat on over your sweater2. (wskazuje na pomieszczenie, miejsce) at, in- na stadionie at the stadium- na korytarzu in the corridor- na ulicy in the street, outside- na ulicy Klonowej in a. on Klonowa Street- na dworcu/przystanku autobusowym at the station/bus stop- na staromiejskim rynku in the Old Town marketplace- na wschodzie/południu in the East/South- na Bliskim Wschodzie in the Middle East- na Ukrainie/Węgrzech in (the) Ukraine/in Hungary- na Śląsku/Mazowszu in Silesia/Mazovia- na wyspie/Borneo on an island/in Borneo- na wsi in the country- na uniwersytecie at (the) university/in the university- na wykładzie/przedstawieniu at a lecture/performance- na górze/dole (wysokość) at the top/bottom; (w budynku) upstairs/downstairs3. (wskazuje na kierunek) [pójść, prowadzić] to- na plażę/bagna to the beach/marshes- na stację/salę operacyjną to the station/the operating theatre- na Łotwę/Pomorze to Latvia/Pomerania- na Sycylię/Krym to Sicily/the Crimea- wyprawa na Mount Everest an expedition to Mount Everest- wspinać się na Giewont to climb Giewont- robotnicy wylegli na ulice workers took to the streets- dostał się na uniwersytet/prawo he entered university a. was admitted to university/he entered the law department- poszła na zebranie/koncert she went to a meeting/concert- iść/skręcać na północ/wschód to go/turn north/east- okna wychodzą na południe/na ogród the windows face south/look onto the garden- na północ/wschód od czegoś to the north/east of sth- na górę/dół (wyżej/niżej) up/down; (w budynku) upstairs/downstairs- patrzeć na kogoś to look at sb- postawić wazon na stół a. na stole to put a vase on the table- ładować meble na ciężarówkę to load furniture onto a lorry- przenosić się z miejsca na miejsce to move from place to place4. (wskazuje na odcinek czasu) for- wyjechać na tydzień/dwa dni to go away for a week/two days- na krótko for a bit a. a short while- na zawsze forever, for ever- muszę was na chwilę zostawić I’ll have to leave you for a moment- ptaki odleciały na zimę the birds have flown off for the winter- na pół godziny przed odlotem samolotu half an hour before the plane’s departure5. (wskazuje na termin) przygotuję ten referat na środę I’ll prepare the paper for Wednesday- miałeś zrobić tłumaczenie na wczoraj you were supposed to finish the translation by yesterday- przesuńmy zebranie na jutro let’s postpone the meeting till tomorrow- masz przyjść na drugą/lunch you must come at two/for lunch- jestem z nim umówiony na siedemnastą/na piątego stycznia I’m seeing him at 5 p.m./on January the fifth6. (wskazuje na okazję) for- na tę okazję for the occasion- sukienka na specjalne okazje a dress for special occasions- zjeść coś na śniadanie/lunch to have a. eat sth for breakfast/lunch- kupić komuś prezent na urodziny to buy sb a present for his/her birthday- zaprosić kogoś na imieniny/wigilię to invite sb to one’s name day party/for Christmas Eve- pójść na wesele/pogrzeb to go to a wedding/funeral- pocałować/pomachać komuś na pożegnanie to kiss/wave sb goodbye7. (z nazwami środków lokomocji) na nartach/rowerze on skis/on a bike- policjanci na koniach policemen on horseback- jechać na rowerze to cycle, to ride a bike- latać na lotni to go hang-gliding- jeździć na łyżwach/wrotkach to skate a. go skating/to (roller) skate a. go (roller) skating- chodzić/stać na rękach to walk/stand on one’s hands- skakać na jednej nodze to hop on one foot- zjechał na nartach ze zbocza he skied down the slope- dziecko poruszało się na pupie po całym pokoju the baby shuffled around the room on his/her bottom8. (wskazujące na podporę) on- stolik na kółkach a table on a. with wheels- pantofle na wysokim obcasie highheeled shoes- pantofle na płaskim obcasie low-heeled shoes, flats US- fotel/konik na biegunach a rocking chair/horse- spodnie na szelkach/pasku trousers with braces/with a belt- prowadzić psa na smyczy to lead a dog on a leash- leżeć na brzuchu/plecach to lie on one’s stomach/back- oprzeć się na łokciu/na lasce to lean on one’s elbow/a cane9. (z nazwami narzędzi, urządzeń, instrumentów) on- na komputerze/kalkulatorze on a computer/calculator- pisać na maszynie to type, to write on a typewriter- uszyć sukienkę na maszynie to machine(-sew) a dress- grać na skrzypcach/fortepianie to play (on) the violin/piano- zagrać jakąś melodię na skrzypcach/fortepianie to play a tune on the violin/piano- robić na drutach to knit10. (wskazuje na sposób) pranie na sucho dry-cleaning- jajka na twardo/miękko hard-boiled/soft-boiled eggs- usmażyć coś na maśle/oleju to fry sth in butter/oil- ten rosół jest na wołowinie, nie na kurczaku this is beef broth, not chicken broth- nalewka na wiśniach cherry brandy- sprzedawać coś na sztuki/tuziny to sell sth by the piece/dozen- kupić coś na raty to pay for sth by a. in instalments- pomalować coś na niebiesko/zielono to paint sth blue/green- ubierać się na biało/czarno to dress in white/black- „podawać na zimno/gorąco” ‘serve cold/hot’- (ona) uczy się na piątki she always gets top marks11. (wskazuje na przeznaczenie) for- mięso na befsztyki/zupę meat for steak/soup- butelka na mleko a milk bottle- materiał na sukienkę dress material- stojak na buty a shoe rack- syrop na kaszel cough syrup- koncert na skrzypce i fortepian a concerto for violin and piano- dom na sprzedaż a house for sale- sztućce/stół na cztery osoby cutlery/a table for four (people)- brała krople na serce she took drops for her heart- nie mam już miejsca na książki I don’t have any more room for books- na dokończenie tego mieliśmy tylko dwie godziny we only had two hours to finish it- nie trać czasu na głupstwa don’t waste time on trifles- brakuje pieniędzy na zasiłki there’s a shortage of money for benefits12. (wskazuje na cel) for- zabrali go do szpitala na operację they took him to hospital for an operation- poszedł na egzamin he went to take a. went off for his exam- idę do znajomych na brydża I’m going to my friends to play (some) bridge a. for a game of bridge- umówmy się na piwo let’s meet for a beer- muszę pójść na zakupy I have to do some a. go shopping- na co chcesz pójść (do kina)? what (film) would you like to see?- wybrać się na grzyby/ryby to go mushroom picking/fishing- skoczył do wody jemu/jej na ratunek he jumped into the water to save him/her13. (wskazuje na skutek) to, into- podarł spodnie na strzępy he tore his trousers to shreds- wazon rozbił się na kawałki the vase smashed to pieces- porąbał drewno na kawałki he chopped the wood into pieces- pokrój mięso na plastry/kawałki cut the meat into slices/chunks- gips strwardniał na kamień the plaster set as hard as rock- przerobiła sukienkę na spódnicę she turned the dress into a skirt- przebudowali piwnicę na sklep they converted the cellar into a shop- rodzice wychowali go na uczciwego człowieka his parents brought him up to be an honest man14. (wskazuje na przyczynę) at- na czyjąś prośbę/zaproszenie at sb’s request/invitation- na czyjś rozkaz at sb’s order- na widok kogoś/czegoś at the sight of sb/sth- na dźwięk dzwonka wyskoczył z wanny at the sound of the bell he jumped out of the bath- na myśl o tym zrobiło mu się słabo he felt faint at the (very) thought of it- śledztwo rozpoczęto na wniosek poszkodowanego the investigation was opened at the request of the injured party- na nasz apel zgłosiło się wielu ochotników many volunteers responded to our appeal- oskarżeni utrzymują, że strzelali na rozkaz the accused claim that they were ordered to shoot- chorować na grypę to be ill with flu- przystanek na żądanie a request stop GB, a flagstop US15. (w pomiarach, obliczeniach) 100 kilometrów na godzinę a hundred kilometres per a. an hour- dwa razy na tydzień/rok twice a week/year- jeden student na dziesięciu one student in ten a. out of ten- na jedno miejsce było sześciu kandydatów there were six candidates per place- bieg na 100 metrów the 100 metres sprint- głęboki/długi na sześć metrów six metres deep/long- drzwi były otwarte na całą szerokość the door was wide open- podszedłem do niego na odległość kilku kroków I came to within several steps of him- poziom wody podniósł się na wysokość pierwszego piętra the level of the water rose up to the first floor- jak na swoje lata, jest w doskonałej formie he’s in excellent form for his years- jak na emeryta, ma spore dochody for a pensioner he has quite a large income- pomidory, jak na krajowe, są znakomite for Polish tomatoes they’re delicious- suma, jak na owe czasy, ogromna a huge sum for a. in those days a. times- na ówczesne warunki (for) the way things were at the time; for the conditions prevailing at that time książk.- na co? what for?- na co ci ołówek? what do you need a pencil for?- i na co wam to było? what did you have to do that for?* * *prep(+acc) ( kierunek) tona plażę/wieś — to the beach/country
na Węgry/Kubę — to Hungary/Cuba
wchodzić (wejść perf) na drzewo — to climb a tree
na zachód/północ — west/north, westward(s)/northward(s)
wpadać (wpaść perf) na kogoś — to bump into sb ( okres)
na 5 minut przed na — +loc five minutes before... ( termin)
na czwartą — ( zrobić coś) by four (o'clock); ( przyjść) at four (o'clock) ( okazja)
na sztuki/tuziny — by the piece/the dozen
na raty — on hire purchase (BRIT) lub installments (US)
na czyjąś prośbę/zaproszenie — at sb's request/invitation
na czyjś sygnał/życzenie — on sb's signal/wish
chory na grypę — ill lub sick (US) with flu ( miara)
dwa razy na tydzień — twice a lub per week
jeden na dziesięć — one in ten, one out of ten
malować (pomalować perf) coś na biało — to paint sth white ( przeznaczenie)
kosz na śmieci — dustbin (BRIT), garbage can (US)
jechać na wakacje/wycieczkę — to go on holiday/a trip
iść na wykład/koncert — to go to a lecture/concert ( z przysłówkami)
* * *naprep.+ Loc.1. ( miejsce) on, at, in ( często nie tłumaczony jako przyimek); na stole on the table; na ścianie on the wall; na górze/na dole up/down; at the top/bottom ( czegoś of sth); (= na piętrze/na parterze) upstairs/downstairs; na ulicy on the street; Br. in the street; na Siódmej Ulicy on Seventh Street; Br. in Seventh Street; na Pennsylvania Avenue pod numerem 10 Br. at 10 Pennsylvania Avenue; na Alasce/Litwie in Alaska/Lithuania; na deszczu (out) in the rain; na dworze (= na zewnątrz) outside, outdoors; na koniu on a horse, on horseback; na korytarzu in the corridor; na palcu/głowie on one's finger/head; mieć mnóstwo spraw na głowie przen. have a lot on one's mind l. shoulders; na początku/końcu czegoś at the beginning/end of sth; na polu in the field; na uniwersytecie/poczcie at the university/post office; na zachodzie in the west.3. (= podczas) at, during, on; na zebraniu/koncercie at a meeting/concert; na wakacjach on vacation; Br. on holiday; na wycieczce on a trip l. excursion; spędzać czas na czytaniu spend one's time reading.4. ( środek lokomocji) on; jechać na koniu ride (on) a horse; jeździć na nartach ski, go skiing; jeździć na rowerze ride (on) a bicycle, ride a bike.5. ( ruch lub pozycja ciała) on; chodzić na rękach walk on one's hands; leżeć na boku lie on one's side; na nogach (t. przen. = w dobrej kondycji) on one's feet.6. ( instrument) on; grać na skrzypcach/fortepianie play the violin/piano; grać melodię na fortepianie play a tune on the piano.8. ( precyzowanie znaczenia rzeczownika) buty na wysokich obcasach high-heeled shoes; ciasto na drożdżach yeast dough; nalewka na wiśniach cherry liqueur; koń na biegunach rocking horse.9. (po czasownikach l. przymiotnikach) oszczędzać na czymś economize on sth; wprawiać się na czymś cut one's teeth on sth; wychowany na czymś brought up l. raised on sth.prep.+ Acc.1. (kierunek l. cel) to, toward(s), on, upon ( często nie tłumaczony jako przyimek); na Alaskę/Litwę to Alaska/Lithuania; na stolicę (o celu marszu, operacji wojskowej) toward l. on the capital; na górę/na dół up/down; ( po schodach) upstairs/downstairs; na pocztę/dworzec kolejowy to the post office/railroad station; na ulicę (out) into the street; na zachód west, westward(s); wyjść na ulicę (euf. = zacząć uprawiać prostytucję) go on the streets.2. (po czasownikach l. przymiotnikach) chory na głowę (pot. = szalony) sick in the head, brainsick; chorować l. cierpieć na coś suffer from sth; cieszyć się na coś look forward to sth; krzyczeć na kogoś shout at sb; patrzeć na kogoś/coś look at sb/sth; zanosi się na deszcz it's going to rain; zły na kogoś/coś angry at/with sb/sth.5. (termin, wyznaczony czas) (dokładnie) na czas (right) on time; obiad będzie na piątą dinner will be (ready) at five; umówić się na środę agree to meet on Wednesday, schedule an appointment for Wednesday; wracam na Wielkanoc I'll be back l. returning for Easter; zrobię to na jutro I'll do it for tomorrow.7. ( przeznaczenie) kosz na śmieci waste-paper basket; materiał na sukienkę dress material; koncert na fortepian muz. piano concerto; skrzynka na listy mailbox; Br. letter-box.8. ( sposób) with, by; walczyć na miecze fight with swords; kupować na raty buy on installments; kupować/sprzedawać na sztuki buy/sell by the piece.9. ( miara) 100 kilometrów na godzinę a hundred kilometers an hour/per hour; szeroki na dwa metry two meters wide; raz na rok once a year.10. (przyczyna, bodziec) on, upon, at, to; co ty na to? what do you say?, what would you say to that?; na żądanie on demand; na czyjąś prośbę/czyjś rozkaz on l. at sb's request/order; na widok kogoś/czegoś at the sight of sb/sth; na wieść o wypadku upon the news of the accident; odpowiedzieć na pytanie answer a question.11. ( podział) into, in; drzeć coś na kawałki tear sth into l. to pieces; dzielenie włosa na czworo przen. hair-splitting; dzielić/łamać/składać coś na pół divide/break/fold sth in half.14. ( cel) to, for, into; być przyjętym na (Uniwersytet) Yale be accepted at l. by Yale (University); dostać się na wydział chemii get into the chemistry department; iść na przyjęcie/zebranie go to a party/meeting; iść na ryby go fishing; iść na spacer go for a walk; jechać na wycieczkę go on an excursion; wyskoczyć na miasto go out, go into town.15. ( w utarych zwrotach) na dobitkę to crown it all, to top it (all) off, on top of all that; na domiar złego to make matters worse; na przykład for example, for instance; jak na złość ironically; na zakończenie finally; na złamanie karku at breakneck speed l. pace, helter-skelter.16. ( w równoważnikach zdań) na pomoc! help!; na koń! mount up!; na zdrowie! ( toast) cheers!; ( odpowiedź na kichnięcie) bless you!prep.z przysłówkami, przymiotnikami i wyrazami nieodmiennymi3. ( sposób) na czczo on an empty stomach; na leżąco lying (down), reclining, prone; jajko na twardo hard-boiled egg; na wznak on the back.4. ( relacje przestrzenne) na zewnątrz (czegoś) outside (sth); na wprost (straight) on l. ahead; (= naprzeciw) opposite; na zachód/lewo ( o położeniu) to the west/left ( od czegoś of sth).5. ( w utartych zwrotach) wszystko na nic/na próżno (it's) all for nothing/in vain.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > na
-
7 siebie
⇒ się* * *pron( siebie samego) oneself; ( siebie wzajemnie) each other, one anotherprzed siebie — right lub straight ahead
być u siebie — ( w domu) to be at home; ( w swoim pokoju) to be in one's room
powiedzieć ( perf) coś od siebie — to express one's own opinion
brać (wziąć perf) coś do siebie — to take sth personally
być pewnym siebie — to be sure of o.s.
pewny siebie — self-assured, self-confident
dochodzić (dojść perf) do siebie — to recover
* * *pron.1. (identyczność, t. siebie samego) oneself; iść przed siebie walk straight on l. ahead; spojrzeć za siebie look back; spojrzenie za siebie backward glance; pozostawić l. zostawić coś za sobą leave sth behind; czuj się jak u siebie (w domu) make yourself at home; u siebie sport ( o meczu) home; chodzą ze sobą od trzech miesięcy they've been seeing each other for the past three months; chodzić ze sobą date; (zwł. w okresie narzeczeństwa) court; zabierać kogoś/coś ze sobą take sb/sth with sb l. along; zabrała ze sobą wszystko, co tylko można sobie wyobrazić she took along everything but the kitchen sink; coś nie ma przed sobą przyszłości there's no future in l. for sth; masz przed sobą wspaniałą przyszłość you've got a great future ahead of you; chcę mieć to za sobą I want to get it over; mieć najgorsze za sobą be over the hump; mieć za sobą najtrudniejszą część czegoś break the back of sth; mieć najlepsze lata za sobą be past one's prime, be over the hill; mieć za sobą daleką drogę (bardzo się zmienić, dojrzeć itp.) t. dosł. have come a long way; nieść l. pociągać za sobą involve, imply, entail; porwać za sobą (zwł. tłum) carry; spalić za sobą mosty burn one's bridges l. boats (behind one); zamknij za sobą drzwi shut l. close the door behind l. after you; dochodzić do siebie po czymś recover from sth; brać coś do siebie ( uwagi) take sth personally; przyciągnąć kolana do siebie draw up one's knees; przytulić kogoś do siebie hug sb; zapraszać kogoś do siebie ask sb round, ask sb to come to one's place; zrazić l. zniechęcać kogoś do siebie antagonize sb, disaffect sb; wyjść z siebie blow l. pop one's cork, be beside o.s.; wykrztuś l. wyrzuć l. wyduś to z siebie! (= powiedz to) spit it out!; wylewać z siebie żale pour out one's sorrows; wypruwać z siebie żyły sweat blood, sweat one's guts out; zadowolony z siebie self-complacent, self-satisfied; zrobić z siebie durnia make an idiot l. ass of o.s.; zrobić z siebie pośmiewisko make o.s. a laughing stock; być z siebie dumnym be proud of o.s.; robić z siebie głupka play the fool; robić z siebie widowisko make an exhibition l. a spectacle of o.s.; samemu z siebie ( zrobić coś) by o.s.; samo z siebie by itself, per se; zostawiać coś po sobie leave sth as one's legacy; cel sam w sobie an end in itself; łączyć w sobie (zwł. cechy) combine; mieć w sobie to coś (trudną do zdefiniowania cechę, która dodaje atrakcyjności) have this something; mieścić w sobie contain, hold; ona ma w sobie trochę snobizmu she's somewhat of a snob; przemóc w sobie dumę swallow one's pride; rzecz sama w sobie thing-in-itself, noumenon; sprzeczność sama w sobie a contradiction in terms; zamknięty w sobie indrawn, introvert, withdrawn; zebrać się w sobie pull o.s. together, get a grip on o.s.; mieć coś przy sobie have sth on l. about sb; nie mam przy sobie pieniędzy I have no money on me; ręce przy sobie! (keep your) hands off!; sam sobie jesteś winien it is your own fault, you only have yourself to blame; sami sobie pieczemy chleb we bake our own bread; wmówić sobie, że... kid o.s. (into believing) that...2. (wzajemność, t. siebie wzajemnie) each other, one another; dzielić (pomiędzy siebie) (koszt, dochód) split; wyjaśnić sobie wszystko get l. put l. set things straight; wyjaśnijmy sobie jedną rzecz let's have l. get one thing clear; mówić sobie po imieniu be on first name terms with each other; przypadli sobie do gustu they took (a) fancy l. liking to each other; dalej od siebie farther away from each other l. one another; bliżej siebie closer to each other l. one another.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > siebie
-
8 nad
Ⅰ praep. 1. (powyżej) over, above- nad kimś/czymś [znajdować się] over a. above sb/sth- nad głównym wejściem over a. above the main entrance- łuna nad miastem a glow over the city- 1500 metrów nad poziomem morza 1,500 metres above sea level- miał siniak nad lewym okiem he had a bruise over a. above his left eye- mieszkali nad sklepem they lived over a. above the shop- rano nad miastem przeszła burza a storm broke over the city in the morning- tumany kurzu unosiły się nad drogą clouds of dust rose over the road- piłka przeleciała wysoko nad poprzeczką the ball went high over the bar- pochylić się nad kimś/czymś to lean a. bend over sb/sth- pochyliła się nad kołyską she leaned a. bent over the cot- pochylali się nad mapą they were bending over a map- nad coś [kierować się] over a. above sth- balon wzbił się nad chmury the balloon soared up above the clouds- myśliwce nadleciały nad miasto fighter planes flew over the city2. (w pobliżu) nad Wisłą/Bałtykiem on the Vistula/the Baltic- Wiedeń leży nad Dunajem Vienna lies on the Danube- kupili dom nad jeziorem they bought a house on a. by a lake- opalali się nad rzeką they were sunbathing by the river- spacer nad brzegiem rzeki/Sekwany a walk along a. by the riverside/along the Seine- nad coś [kierować się] to sth- pojechać nad morze to go to the seaside- pójść na spacer nad jezioro to take a walk to the lake- wycieczka nad Wigry a trip to Lake Wigry3. (wskazuje na podporządkowanie) over- być a. stać nad kimś to be over sb- nad sobą miał dyrektora finansowego above him he had the financial director- kontrola nad czymś control over a. of sth- mieć nadzór nad czymś to supervise sth, to have control over sth- sprawować władzę nad czymś to exercise authority a. power over sth- przewaga nad kimś/czymś superiority a. the advantage over sb/sth- opieka nad ludźmi w podeszłym wieku care of the elderly4. (wskazuje na temat) on, about (czymś sth)- dyskusja nad budżetem discussion on a. about the budget- dyskutowali nad projektem uchwały they were discussing the (draft) bill- praca nad czymś work on a. at sth- pracować nad planami budynku to work on the design of a building- rozmyślać nad czymś to ponder on a. over sth- medytować nad czymś to meditate on a. upon sth- siedzieć nad książką to pore over a book- ślęczeć nad lekcjami to slog away at one’s homework pot.5. (z określeniami wyrażającymi uczucia) at, for, over- ich zachwyt nad jego obrazami their delight over his paintings- użalić się nad kimś to feel sorry for sb, to pity sb- użalać się nad sobą a. nad własnym losem to feel sorry for oneself pot., pejor.; to bemoan one’s lot książk., żart.- znęcać się nad kimś to torment sb- zlituj się nade mną/nad nim have mercy on me/him6. (tuż przed) (just) before- nad ranem/wieczorem (just) before dawn a. daybreak/dusk a. nightfall7. książk. (bardziej niż) than- nic straszniejszego nad wojnę nothing more terrible than war- cóż piękniejszego nad miłość what can be more beautiful than love?- kochać kogoś nad życie to love sb more than life itself- nad wszystkie rozrywki uwielbiał kino of all pastimes he adored the cinema more than anything else- praca nad siły superhuman work- poeta nad poetami a towering poet- przebój nad przeboje an all-time hit- skandal nad skandale a scandal to end all scandals- łotr nad łotrami an arch-villain; a consummate villain książk.- nade wszystko above all (else), more than anything (else)- nade wszystko cenił spokój he valued peace and quiet more than anything a. above all else- była sławna, bogata, a nade wszystko urodziwa she was famous, rich, and, above all, good-lookingⅡ nad- w wyrazach złożonych (wskazujące na wyższy stopień) nadkomisarz chief superintendent GB- nadczułość hypersensitivity* * *prepnad morze/rzekę — to the seaside/river* * *prep.+ Ins.1. (= powyżej, ponad) above, over; nad głową (= w górze) overhead.2. (= na brzegu l. krawędzi, blisko) nad (samą) granicą at the (very) border, near the border; nad grobem at the graveside; przen. (= blisko śmierci) at death's door, with one foot in the grave; nad morzem at the seaside, on the sea; nad rzeką/jeziorem on the river/lake; Waszyngton leży nad Potomakiem Washington lies l. is located on the Potomac River; nad przepaścią t. przen. on the edge of a precipice; nad ranem in the early morning.3. (przedmiot uwagi l. kontroli) litować się nad kimś feel pity for sb; (= okazywać komuś miłosierdzie) have l. take pity on sb; mieć przewagę nad kimś have the advantage on l. over sb, have the upper hand over sb; opieka nad dziećmi child care; pastwić się nad kimś torment sb; płakać nad czymś cry over sth; rozpaczać nad kimś/czymś lament for sb/sth; sprawować władzę nad kimś/czymś rule sb/sth; form. have/hold dominion over sb/sth; stracić panowanie nad sobą lose one's temper; pot. blow one's top, blow a gasket, hit the ceiling.4. (temat rozważań l. dyskusji) debata nad ustawą/wnioskiem debate on a bill/motion; zastanawiać się nad czymś consider sth, pause over sth.5. (cel badań l. wysiłków) pracować nad czymś work on sth.6. lit. (podkreślenie wyjątkowości; często z archaiczną formą narzędnika) mistrz nad mistrzami l. nad mistrze master of l. over masters; Pieśń nad Pieśniami Bibl. the Song of Songs.prep.+ Acc.1. ( cel w przestrzeni) over, above; nad głowę above one's head; (= w górę) up; nad miasto over the town l. city.2. (= na brzeg) nad jezioro/morze/rzekę to the lake/sea/river.3. lit. ( porównanie lub wybór) than, above; cenić coś nad życie value sth above life; cóż jest (lepszego) nad wino? what (is) better than wine?; nade wszystko above all.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > nad
-
9 sprawa
( wydarzenie) matter, affair; ( interes) business; PRAWO case, ( wzniosły cel) causeMinisterstwo Spraw Wewnętrznych — Ministry of the Interior, ≈Home Office (BRIT)
Ministerstwo Spraw Zagranicznych — Ministry of Foreign Affairs, ≈Foreign Office (BRIT), ≈Department of State (US)
zdawać (zdać perf) sobie sprawę z czegoś — to be (become) aware of sth
brać (wziąć perf) sprawę w swoje ręce — to take the matter into one's hands
sprawa cywilna/karna/sądowa — civil/criminal/court case
wnosić (wnieść perf) sprawę do sądu — to bring lub file a suit
* * *f.1. ( fakt) affair, matter; sprawy rodzinne family matters; sprawy zawodowe business; sprawy codzienne everyday concerns; sprawy państwowe public affairs; nie wtrącaj się do cudzych spraw mind your own business; jak się mają sprawy? where l. how do things stand?; ruszyć sprawę z miejsca get things going; gorsza sprawa, że... what's worse...; niepokojąca sprawa matter of concern; delikatna sprawa touch-and-go; niezałatwiona sprawa loose end; pilna sprawa urgent matter; przegrana sprawa lost cause; nieczysta sprawa shady business; omawiana sprawa issue l. matter under discussion; inna sprawa, że... not to mention that...; to załatwia sprawę that settles it; sprawa jest oczywista no doubt about it, it's (pretty) straightforward; sprawa honoru matter of honor; sprawa wagi państwowej matter of the state, pressing issue; sprawa urzędowa official business; sprawa otwarta open question; sprawy sercowe affairs of the heart; na dobrą sprawę as a matter of fact, strictly speaking, to tell the truth; zdać sprawę z czegoś render an account of sth, report on sth; zdać sobie jasno sprawę z... take sth in, be well aware of sth, awake to sth; zdałem sobie sprawę, że... I realized that..., it occurred to me that...; władze zdały sobie w końcu sprawę z rozmiaru problemu authorities finally awoke to the extent of the problem; nie zdawać sobie sprawy z czegoś be unaware l. unconscious l. ignorant of sth; pokpić sprawę blow it; przeczekać sprawę let things lie, lie low; zakończyć sprawę call it quits; zaciemniać sprawę fog l. cloud l. confuse the issue; zajmować stanowisko w sprawie take a stand on an issue; to jego sprawa it's his problem l. business; to nie twoja sprawa (it's) none of your business, mind your own business; to nie moja sprawa it's not my business l. concern; to sprawa kilku dni it's a matter l. question of a few days; to poważna sprawa this is no laughing matter; to sprawa przesądzona there's nothing I(you etc.) can do about it; sprawa życia i śmierci a matter of life and death; to całkiem inna sprawa that's a different kettle of fish, it's an altogether different matter; zająć się sprawą... address the issue of...; komplikować sprawę make things difficult; pogarszać sprawę make things l. matters worse, rub salt into the wound; to przesądza sprawę that settles it; załagodzić sprawę pour oil on the waters l. on troubled waters; stawiać jasno sprawę be clear about sth; nie dostrzegać istoty sprawy miss the point; zostawić sprawę w spokoju drop the matter, let the matter rest; porządkować swoje sprawy set l. put one's own house in order, order l. settle one's affair przejść do sedna sprawy get down to the point; sedno sprawy the heart l. crux of the matter; sprawy nie układają się najlepiej things are not going right.2. ( interes) business; mam do pana sprawę I have a favor to ask of you; nie mam do niego żadnej sprawy I have no business with him; zwracać się do kogoś w jakiejś sprawie approach l. turn to sb about sth; sprawa niecierpiąca zwłoki urgent matter; zrób coś w tej sprawie do sth about it; kilka spraw do załatwienia a few things to attend to; wziąć sprawę w swoje ręce take matters into one's hands; mieć mnóstwo spraw na głowie have a lot on one's mind, have many things to take care of; przedyskutować wiele spraw cover a lot of ground, discuss many issues; doprowadzić sprawę do końca tie up the loose ends, bring the matter to an issue; mam jeszcze kilka spraw do załatwienia I still have a few errands to do l. run; mieć inne/ważniejsze sprawy na głowie have other/bigger fish to fry; nie ma sprawy pot. no problem, (it's) no big deal, forget it, it's no trouble at all; Ministerstwo Spraw Zagranicznych the Ministry of Foreign Affairs; US the Department of State; Br. the Foreign Office; Ministerstwo Spraw Wewnętrznych the Ministry of Internal Affairs; US the Department of Homeland Security; Br. the Home Office; sprawy wewnętrzne/zagraniczne home/foreign affairs.3. lit. (= wzniosły cel) cause; sprawa wielkiej wagi matter of great importance; poświęcić się dla sprawy sacrifice o.s. for the cause; walczyć o wspólną sprawę fight for the common cause; słuszna sprawa fair cause; bronić słusznej sprawy defend a good cause; zrobić coś dla dobra sprawy do sth towards promoting the cause.4. prawn. case; sprawa cywilna civil case; sprawa karna criminal case; sprawa rozwodowa divorce case; prowadzić sprawę ( o inspektorze policji) be on the case; wygrać/przegrać sprawę win/lose a case; umorzyć sprawę discontinue proceedings; załatwić sprawę polubownie settle a case out of court; oddać sprawę do sądu go to court; wytoczyć komuś sprawę take legal action against sb, bring an action against sb.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > sprawa
-
10 do1
praep. 1. (w kierunku) to- pojechać do Warszawy/Francji to go to Warsaw/France- pójść do kina/teatru to go to the cinema/theatre- pójść do domu to go home- chodzić do szkoły to go to school- Anna już wyszła do pracy Anne has already left for work- podejść do kogoś to come up to a. approach sb- chodźmy do mnie let’s go to my place- przyszedł do mnie wczoraj Robert Robert came to see me yesterday- pójść do lekarza/dentysty/szewca/fryzjera to go to the doctor’s/dentist’s/cobbler’s/hairdresser’s- pójść do prawnika to go and see a lawyer, to go to see a lawyer- napisać do kogoś to write to sb- rzucić/podać piłkę do kogoś to throw/pass a ball to sb- zatelefonować/zwrócić się do kogoś to phone/address sb- celować/strzelić do kogoś to aim/shoot at sb- odprowadzić kogoś do drzwi to see sb to the door- piąć się do góry to climb up- podnieść rękę do góry to put one’s hand up- ręce do góry! hands up!- włosy zaczesane do góry upswept hair- odległość od punktu a do b the distance from A to B a. between A and B2. (do środka) in, into- wejść do pokoju/mieszkania to go into a. enter a room/flat- wsiąść do samochodu to get into a car- wsiąść do autobusu/pociągu/samolotu to get on(to) a. board a bus/a train/a plane- włożyć coś do koperty/walizki/szafy/kieszeni to put sth in(to) an envelope/a suitcase/a wardrobe/one’s pocket- wlać wodę do filiżanki/butelki/czajnika to pour water into a cup/bottle/kettle- wsypać cukier do herbaty/kawy to put sugar in(to) one’s/sb’s tea/coffee- wlać komuś coś do gardła to pour sth down sb’s throat3. (z określeniami czasu) [pracować] till, until; [dostarczyć] by- zostanę tutaj do jutra/poniedziałku/wiosny I’ll be here till a. until tomorrow/Monday/spring- mieszkał w Krakowie do śmierci he lived in Cracow to the end of his life- skończę tłumaczenie do środy I’ll finish the translation by Wednesday- do rozpoczęcia meczu zostało pięć minut it’s/it was five minutes to the beginning of the match- do jutra/do czwartku! see you tomorrow/Thursday!- do widzenia a. zobaczenia! goodbye!; see you! pot.- do tego czasu nie wolno ci wychodzić z domu until then you mustn’t go out- do tego czasu skończymy malowanie by then we shall have finished the painting- tradycja ta sięga wstecz do XVII wieku this tradition goes back to the seventeenth century- do ostatniej chwili till the last moment, until the last- wpół do drugiej/szóstej half past one/five4. (do określonej granicy) (o ilości policzalnej) up to, as many as; (o ilości niepoliczalnej) up to, as much as; (o odległości) up to, as far as; (o wysokości) down/up to- do dwudziestu pacjentów dziennie up to a. as many as twenty patients a day- do 100 złotych up to a. as much as one hundred zlotys- inflacja spadła z dziesięciu do siedmiu procent inflation went down from ten to seven per cent- do tamtego drzewa up to a. as far as that tree- do kolan [buty, spódnica] knee-length; [śnieg, woda] up to one’s knees; [warkocze, włosy] down to one’s knees- od stu do dwustu ludzi/kilometrów from one hundred to two hundred people/kilometres, between one hundred and two hundred people/kilometres- zmierzyć coś z dokładnością do milimetra to measure sth to within a. to an accuracy of one millimetre- do ostatniego tchu to the last gasp- do ostatniego człowieka to a man, to the last man5. (przeznaczenie) for- telefon/list do ciebie a phone call/letter for you- piłka do drewna/metalu a saw for (cutting) wood/metal- coś do jedzenia/picia something to eat/drink- nie mieć nic do jedzenia/picia to have nothing to eat/drink- do czego to jest? what is this for?- „do czego używasz tej szmaty?” – „do mycia podłogi” ‘what do you use this rag for?’ – ‘for washing the floor’- to nie jest do zabawy that’s not for playing with- kluczyki do samochodu car keys- przybory do pisania writing implements- pasta do butów/podłóg shoe/floor polish- muzyka do tańca dance music- miejsce do siedzienia/spania a place to sit/sleep- opiekunka do dziecka a nanny a. childminder- „zatrudnię gosposię do prowadzenia domu” ‘housekeeper wanted’- jednostka do zadań specjalnych a commando unit- asystent do specjalnych poruczeń a special assistant- Komisja do Spraw Zbrodni Wojennych War Crimes Commission6. (cel, zadanie) mieć lekcje do odrobienia to have (one’s) homework to do- mieć coś do zrobienia a. do roboty to have something to do- nie masz nic lepszego do roboty? haven’t you got anything better to do?- mamy kilka spraw do omówienia we’ve got a few things to discuss- sekretarka przyniosła mu dokumenty do podpisania the secretary brought him some documents to sign- sprawę przekazano do ponownego rozpatrzenia the case was sent back a. returned for reconsideration- czy masz coś do prania/prasowania? have you got anything that needs to be washed/ironed?- wziąć się do pracy to get down to work- oddałem buty do naprawy I took the shoes in to be repaired- pozowała mu do portretu she was sitting for him7. (wyrażające możność lub niemożność) do/nie do naprawienia repairable/irrepairable- możliwy/niemożliwy do zrealizowania feasible/unfeasible- nienadający się do jedzenia uneatable- wyrażenie nie do przetłumaczenia an untranslatable phrase- hałas nie do wytrzymania unbearable noise- przeszkody nie do pokonania insurmountable obstacles- propozycja nie do przyjęcia an unacceptable proposal- to jest nie do załatwienia this is impossible (to arrange)8. (z wyrażeniami uczucia) for, to, towards- miłość/szacunek do kogoś love/respect for sb- nienawiść do kogoś hatred for a. of sb- jego stosunek do rodziców/pracy his attitude towards his parents/to(wards) (his) work- mieć a. odczuwać wstręt do pająków to hate a. be afraid of spiders- tęsknić do czegoś to long a. yearn for sth9. (przynależność) to- należeć do stowarzyszenia to belong to a. to be a member of an association- należeć do partii to be a member of a party- od dziesięciu lat należy do Partii Zielonych he’s been a member of the Green Party for ten years- zapisać się do chóru/klubu to join a choir/club- zaciągnąć się do wojska to enlist in the army- zaliczać kogoś do swoich przyjaciół to count sb among one’s friends10. (przyłączenie) to- przymocować/przywiązać coś do czegoś to attach/tie sth to sth- dodatek do pensji an allowance a. bonus on top of sb’s wages/salary- był przystojny, do tego jeszcze nie stary he was good looking, and not so old either- do tego wszystkiego (na domiar złego) on top of all that11. (w porównaniach) to, with- porównać kogoś/coś do kogoś/czegoś to compare sb/sth to sb/sth- a do b tak się ma jak x do y a to b is like x to y12. (określając proporcje) to- mapa w skali 1 do 2500 a map on a scale of 1 to 2500- makieta w skali jeden do pięciu a one-fifth scale model- Legia wygrała dwa do jednego Legia won 2-113. (w wyrażeniach wykrzyknikowych) do broni! to arms!- do łóżka, ale już! off to bed now!- do roboty! let’s get down to work!; let’s go! pot.■ co ci do tego? what’s it got to do with you?; what business is it of yours? pot.- jemu nic do naszych spraw he has no business interfering in our affairsThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > do1
-
11 wspólny
adj(język, granica, cel) common; ( kuchnia) shared, communal; ( pokój) shared; (zainteresowanie, znajomy) mutual; (przedsięwzięcie, fundusz, rachunek) jointwspólny mianownik/podzielnik — common denominator/factor
zrobiliśmy/zrobili to wspólnymi siłami — it was a joint effort
* * *a.common, shared; ( w kilku utartych wyrażeniach) mutual; wspólne przekonanie common l. shared belief; wspólny pokój shared room; wspólny przodek/rodowód common ancestor/descent; wspólny przyjaciel mutual friend; wspólne zainteresowania mutual interests; wspólnymi siłami by united effort; najmniejszy wspólny mianownik mat. the least common denominator; największy wspólny podzielnik mat. the greatest common divisor; znajdować z kimś wspólny język find common ground with sb; mieć z kimś/czymś wiele wspólnego have much l. a lot to do with sb/sth; nie mieć z kimś/czymś nic wspólnego have nothing to do with sb/sth; co to ma wspólnego ze mną? what does it have to do with me?; what's that to do with me?The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > wspólny
-
12 za1
Ⅰ praep. 1. (dalej, z tyłu) behind (kimś/czymś sb/sth)- przekroczył linię mety dwie sekundy za zwycięzcą he crossed the line two seconds behind the winner- zajęli drugie miejsce za drużyną z Krakowa they came in second place behind the Cracow team- stała za młodym mężczyzną she was standing behind a young man- autobus jechał za ciężarówką the bus was travelling behind a lorry- pies biegł za tramwajem a dog was running behind the tram- jeden za drugim one after the other a. another- zamknij drzwi za sobą close the door after you- brama powoli zamknęła się za nimi the gate slowly closed behind them- oglądać się za kimś to look back at sb- mieć coś za sobą (w przeszłości) to have sth behind one- mieć kogoś za sobą (mieć poparcie) to have sb behind one- najgorsze jest już za nami the worst is behind us a. is over- ma za sobą trzyletnie doświadczenie he has three years’ experience behind him- rząd ma za sobą policję i wojsko the government have the police and the military behind them- za czyimiś plecami behind sb’s back także przen.2. (poza) za murami miasta beyond city walls- mieszkają za miastem they live outside town a. the city- wyjechać za miasto to go out of town3. (po przeciwnej stronie) [znajdować się] behind, beyond (kimś/czymś sb/sth)- za biurkiem/ladą behind the desk/counter- za oceanem beyond the ocean4. (na przeciwną stronę) [udać się] behind, beyond (coś sth)- słońce schowało się za chmury the sun hid behind some clouds- włożyła banknoty za stanik she hid the banknotes in her bra- pojechać za granicę to go abroad- wyrzucić kogoś za drzwi to throw sb out- patrzyć za siebie to look back5. (wskazuje na sposób) by (coś sth)- wziąć kogoś za rękę to take sb by the hand- trzymała torbę za pasek she held her bag by the strap6. (z określeniem kwoty) for (coś sth)- 10 jajek za dwa złote 10 eggs for two zlotys- kupić/sprzedać coś za 100 złotych to buy/sell sth for 100 zlotys- za nic bym tego nie zrobił I wouldn’t do that a. it for anything- za darmo for free- za wszelką cenę przen. at any price- za żadną cenę not at any price7. (wskazuje na przedmiot transakcji) for (coś sth)- ile płacisz za telefon? how much do you pay for your telephone?- cennik opłat za świadczone przez nas usługi a list of fees for services we provide8. (wskazuje na powód kary, nagrody) for (coś sth)- kara/nagroda za coś a penalty/reward for sth- ukarać/nagrodzić kogoś za coś to punish/reward sb for sth- skazać kogoś za kradzież to sentence sb for theft- pogniewała się na niego za spóźnienie she was cross with him for being late- dostał medal za uratowanie tonącego he got a medal for saving a drowning man9 (wskazuje na cel) for (coś sth)- naprawdę chcesz umrzeć za ojczyznę? do you really want to die for your country?- modlić się za kogoś/za czyjąś duszę to pray for sb/for sb’s soul- (wypijmy) za zdrowie młodej pary! (let’s drink) to the bride and groom!10 (wskazuje na warunek, okoliczności) on, at (czymś sth/doing sth)- wejście tylko za przepustką a. okazaniem przepustki entry on presentation of a valid pass- za czyjąś zgodą with sb’s permission a. consent- wyszedł za kaucją he was released on bail- oddaj mu to za pokwitowaniem give it to him and ask for a receipt- za czyjąś radą on sb’s advice- za czyjąś namową at sb’s instigation11 (wskazuje na powtarzające się okoliczności) at (czymś sth)- za pierwszym/drugim razem (the) first/second time round- za każdym razem each a. every time- trafił do tarczy dopiero za trzecim razem he only managed to hit the target on the third go- zdał egzamin za trzecim podejściem he passed the exam at the third attempt12 (w zastępstwie) for, instead of (kogoś sb)- napisał za nią wypracowanie he wrote her essay for her- wzięła dyżur za chorą koleżankę she covered her sick friend’s shift- pracować za dwóch to do enough work for two- pił za trzech he drank enough for three (people)13 (wskazujące na upływ czasu) in- za godzinę in an hour a. an hour’s time- za trzy lata in three years a. three year’s time- za chwilę wybije północ it’ll be midnight in a minute14 (w określeniach czasu) za pięć szósta (at) five to six- „która godzina?” – „za dziesięć pierwsza” ‘what’s the time?’ – ‘ten to one’- pociąg odchodzi za dwadzieścia trzecia the train leaves at twenty to three15 (wskazuje na okres) during, in- za jej życia during a. in her lifetime- za króla Kazimierza Wielkiego during a. in the reign of Casimir the Great- za komuny pot. during a. in communist times- za kadencji poprzedniego prezydenta during the term of office of the previous president- za czasów Księstwa Warszawskiego during the period of the Duchy of Warsaw- za młodu sporo podróżował in his youth he did quite a bit a. a fair bit of travelling- dzień za dniem/rok za rokiem one day/year after another- wynagrodzenie za trzy miesiące three months’ wages- zapłacić czynsz za styczeń to pay the rent for January16 (wskazuje na właściwość) as- uważano go za ekscentryka he was regarded as an eccentric- przebrała się za Kopciuszka she dressed up as Cinderella- klucz posłużył mu za narzędzie do otwarcia butelki he used the key as a bottle opener- z krótkimi włosami można ją wziąć za chłopca with her short hair she could be taken for a boy17 (wskazuje na upodobania) przepadać za czymś to go in for a. be fond of sth- tęsknić za kimś to miss sb; to yearn for sb książk.- szaleć za kimś to be mad about sb18 pot. biegać a. chodzić za czymś (umieć załatwiać) to run around after sth pot.- jeździł po Polsce za towarem he travelled around Poland looking for goodsⅡ adj. argumenty za i przeciw pros and cons- wyważyć wszystkie za i przeciw to weigh up (all) the pros and cons- 20 głosów za i 5 przeciw 20 votes for and 5 against- jestem za I’m in favourⅢ za to but, yet- tani, za to pożywny cheap but a. yet nourishingThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > za1
-
13 aim
[eɪm] 1. vt2. vito aim sth (at) — gun celować (wycelować perf) z czegoś (do +gen); camera kierować (skierować perf) coś (na +acc); blow mierzyć (wymierzyć perf) coś (w +acc); remark kierować (skierować perf) coś (pod adresem +gen)
celować (wycelować perf), mierzyć (wymierzyć perf)3. nto aim at — ( with weapon) celować (wycelować perf) w +acc; ( objective) dążyć do +gen
* * *[eim] 1. verb1) ((usually with at, for) to point or direct something at; to try to hit or reach etc: He picked up the rifle and aimed it at the target.) celować2) ((with to, at) to plan, intend or to have as one's purpose: He aims at finishing tomorrow; We aim to please our customers.) mieć na celu, dążyć2. noun1) (the act of or skill at aiming: His aim is excellent.) cel2) (what a person intends to do: My aim is to become prime minister.) cel•- aimless- aimlessly
- aimlessness
- take aim -
14 intencja
-i; -e; gen pl; -i; fintention, intent* * *f.1. (= cel, zamiar) intention, intent, aim, objective; mieć dobre/złe intencje have good/bad intentions; robić coś w najlepszej intencji mean well; zrobienie czegoś jest czyjąś intencją it is sb's intention to do sth.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > intencja
-
15 o
ntO jak Olga — ≈O for Oliver (BRIT), ≈O for Olive (US)
* * *I.on.indecl. ( litera) O, o; O jak Olga O for Olive, O as in Olive.II.o1int.1. ( wyraża zdziwienie) oh; o rety! oh boy!, oh my!; o Boże! oh my God!, o nie! oh no!2. ( wyraża gest wskazywania) look!; o tam! over there!III.o2prep.1. + Acc. l. Loc. (cel myślenia, mówienia, pytania) about; mówić o kimś/czymś talk about sb/sth; myśleć o kimś/czymś think about sb/sth; pytać o kogoś/coś ask about sb/sth; prosić o coś ask for sth; gniewać się o coś be angry about sth, be angry over sth; kłócić się o coś quarrel about sth; przyprawiać kogoś o mdłości make sb sick; być zazdrosnym o kogoś/coś be jealous of sb/sth; oskarżać kogoś o coś accuse sb of sth, charge sb with sth; mieć o czymś pojęcie have an idea of sth; nie mieć zielonego pojęcia o czymś not to have the foggiest l. faintest idea of sth.2. + Acc. (obiekt, na który skierowana jest czynność) against, on; opierać się o kogoś/coś lean against sb/sth; uderzać o coś hit against sth, hit sth; potykać się o coś trip over sth, trip on sth, stumble on sth.3. + Acc. ( różnica wielkości) by; większy o metr one meter longer, longer by one meter; starszy/młodszy o rok one year older/younger.4. + Loc. ( termin) at; o godzinie szóstej at six (o'clock); o północy at midnight; o świcie at dawn.5. + Loc. ( określone cechy) with, of; człowiek o silnych nerwach man with strong nerves; roślina o pięknych kwiatach plant with beautiful flowers; dziewczyna o ujmującym uśmiechu girl with a charming smile; człowiek o dużych wymaganiach demanding person, person of high expectations; chodzić o kulach walk on crutches; chodzić o lasce walk with a stick; chodzić o własnych siłach walk on one's own; żyć o chlebie i wodzie live on bread and water.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > o
-
16 zasięg
m (G zasięgu) 1. (zakres) reach, scope; (największa odległość) range- zasięg kampanii the scope of a campaign- zasięg występowania gatunku the geographical range of a species- kampania reklamowa o ograniczonym zasięgu a small-scale advertising campaign- sprawa o zasięgu międzynarodowym an international issue- znajdować się w zasięgu czyichś wpływów to be whitin the scope a. range of sb’s influence- objąć coś swoim zasięgiem [katastrofa, epidemia] to spread over sth- w zasięgu/poza zasięgiem wzroku in/out of view- w zasięgu/poza zasięgiem słuchu within/out of hearing range- w zasięgu/poza zasięgiem strzału within/out of gunshot- znajdować się w zasięgu ręki to be within (arm’s) reach- być w czyimś zasięgu przen. [nagroda, cel] to be within reach for sb- być poza czyimś zasięgiem przen. to be beyond sb’s reach- zasięg pocisku/samolotu the range of a missile/aircraft- pocisk średniego/dalekiego zasięgu a medium-/long-range missile- znajdować się poza zasięgiem radaru to be out of range of radar3. Telekom. range- mieć zasięg/nie mieć zasięgu to be out of/within range* * *w zasięgu wzroku/ręki — within sight/one's grasp
* * *mirange, coverage, extent, reach; zasięg samolotu lotn. range; zasięg nadajnika broadcast coverage; bliskiego, dalekiego zasięgu wojsk. short/long-range; o krótkim zasięgu ( o broni) close-range; o szerokim zasięgu ( o częstotliwości) broadband; pocisk lotniczy dalekiego zasięgu wojsk. standoff missile; w zasięgu ręki within arm's reach; w zasięgu wzroku within eyeshot; w zasięgu within reach; w zasięgu/poza zasięgiem strzału/głosu within/out of gunshot/hail; znajdować się poza zasięgiem be beyond reach.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > zasięg
-
17 point
[pɔɪnt] 1. n (also GEOM)punkt m; ( sharpened tip) czubek m, szpic m; ( purpose) sens m; ( significant part) cecha f, istota f; (subject, idea) kwestia f; ( ELEC) (also: power point) gniazdko nt; (also: decimal point) przecinek mtwo point five (= 2.5) — dwa przecinek pięć (= 2,5)
good/bad points — mocne/słabe punkty
to make a point of doing sth — dokładać (dołożyć perf) starań, aby coś zrobić
to get the point — pojmować (pojąć perf) istotę sprawy
to miss the point — nie dostrzegać (nie dostrzec perf) istoty sprawy
to come/get to the point — przechodzić (przejść perf) do sedna sprawy
to make one's point — przedstawiać (przedstawić perf) swoje argumenty
in point of fact — właściwie, w rzeczy samej
- points2. vt3. vito point sth at sb — celować (wycelować perf) czymś w kogoś, kierować (skierować perf) coś w stronę kogoś
( with finger etc) wskazywać (wskazać perf)to point at — wskazywać (wskazać perf) na +acc
Phrasal Verbs:- point to* * *[point] 1. noun1) (the sharp end of anything: the point of a pin; a sword point; at gunpoint (= threatened by a gun).) ostrze, czubek2) (a piece of land that projects into the sea etc: The ship came round Lizard Point.) cypel3) (a small round dot or mark (.): a decimal point; five point three six (= 5.36); In punctuation, a point is another name for a full stop.) kropka4) (an exact place or spot: When we reached this point of the journey we stopped to rest.) punkt5) (an exact moment: Her husband walked in at that point.) chwila, moment6) (a place on a scale especially of temperature: the boiling-point of water.) punkt7) (a division on a compass eg north, south-west etc.) punkt, kierunek8) (a mark in scoring a competition, game, test etc: He has won by five points to two.) punkt9) (a particular matter for consideration or action: The first point we must decide is, where to meet; That's a good point; You've missed the point; That's the whole point; We're wandering away from the point.) kwestia, sedno sprawy10) ((a) purpose or advantage: There's no point (in) asking me - I don't know.) cel, sens11) (a personal characteristic or quality: We all have our good points and our bad ones.) punkt12) (an electrical socket in a wall etc into which a plug can be put: Is there only one electrical point in this room?) gniazdko2. verb1) (to aim in a particular direction: He pointed the gun at her.) skierować2) (to call attention to something especially by stretching the index finger in its direction: He pointed (his finger) at the door; He pointed to a sign.) wskazywać3) (to fill worn places in (a stone or brick wall etc) with mortar.) fugować•- pointed- pointer
- pointless
- pointlessly
- points
- be on the point of
- come to the point
- make a point of
- make one's point
- point out
- point one's toes -
18 spraw|a
f 1. (fakt, wydarzenie) matter- sprawy handlowe/finansowe business/money matters- chodzić koło swoich spraw to mind one’s own business- wtrącać się do spraw małżeńskich to interfere between husband and wife- wywlekać jakieś sprawy to drag things up- mieć ważne sprawy do omówienia to have important matters to discuss- posunąć sprawę naprzód to make progress with things- zapomnieć o sprawie to let the matter drop- ruszyć sprawę z miejsca to get things going- zgłoś tę sprawę na policję pot. report the matter to the police- sprawą zajmuje się policja the police are dealing with the matter- sprawa ucichła nothing more was heard about the matter- sprawa przybrała inny obrót the tide turned- to zupełnie inna sprawa it’s a different kettle of fish- to beznadziejna sprawa it’s a losing battle- sprawa się komplikuje the plot thickens- Ministerstwo Spraw Zagranicznych/Wewnętrznych the Ministry of Foreign/Internal Affairs2. (rzecz do załatwienia) errand, business- sprawa służbowa a business matter- sprawa niecierpiąca zwłoki a matter of great urgency- mieć kilka spraw do załatwienia to have some errands to do a. to run- wyjechał w ważnych sprawach he’s away on important business- zająć się swoimi sprawami to go about one’s business- uporządkować swoje sprawy to put one’s affairs in order3. książk. (wzniosły cel) cause- w słusznej sprawie for a. in a good cause- dla dobra sprawy all in good cause- przyłączyć się do kogoś dla wspólnej sprawy to make common cause with sb- poświęcić życie dla sprawy to sacrifice one’s life for the cause4. Prawo case, cause- głośna sprawa a cause célèbre- sprawa o ustalenie ojcostwa a paternity suit- sprawa cywilna/kryminalna/rozwodowa a civil/criminal/divorce case- sprawa o morderstwo a murder case- sprawa Kowalskiego the Kowalski case- wygrać sprawę to win one’s case- przegrać sprawę to lose a case- czy sprawa zakończyła się w sądzie? did the case come to court?- sprawa jest zamknięta the case is closed- jego sprawa jutro wchodzi na wokandę his case comes up tomorrow- □ sprawa honorowa matter a. affair of honour■ godny lepszej sprawy worthy of a better cause- sprawa otwarta open question- sprawa sumienia matter of conscience- sprawa życia i śmierci matter of life or a. and death- sprawy sercowe affairs of the heart- gorsza sprawa, że… what makes the matter worse…- i sprawa skończona a. załatwiona and that’s that- inna sprawa, że… on the other hand, …- zobaczmy, jak sprawa stoi let’s see where we stand, let’s see where matters stand- na dobrą sprawę to all intents and purposes- pokpić sprawę to botch the job, to make a hash of it- poruszyć a. podnieść jakąś sprawę to raise a matter- przesądzać sprawę to put a lid on it, to sort it out- przybić a. ubić sprawę to settle the matter once and for all- śliska sprawa hot potato- śmierdząca sprawa can of worms- to sprawa dwóch, trzech dni/kilku tygodni it’s a matter of two, three days/of a few weeks- to moja/twoja sprawa it’s my/your business- trudna a. niełatwa z nim/nią sprawa he/she is a difficult person- wziąć sprawę w swoje (własne) ręce to take the matter into one’s own hands- zdawać sobie sprawę, że… to realize that…- zdawał sobie sprawę z ryzyka, jakie podjął he realized how risky his decision wasThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > spraw|a
-
19 wspólny
Wspólny Rynek Gemeinsamer Markt m\wspólny mianownik mat gemeinsamer Nenner mmieć wiele wspólnego z kimś/czymś mit jdm/etw vieles gemeinsam [ lub viele Gemeinsamkeiten] habennie mieć z kimś/czymś nic wspólnego mit jdm/etw nichts zu tun habenznaleźć z kimś \wspólny język mit jdm eine gemeinsame Sprache finden\wspólnymi siłami mit vereinten Kräften -
20 za
1. prep(+gen) ( w czasie) in, during2. adv( zbyt) tooza późno/wcześnie — too late/early
* * *I.za1prep.1. + Gen. ( okres) during, in; za króla Jana during the reign of king John; za młodu in one's youth.2. + Acc. (upływ, miara czasu) in; za godzinę/rok in an hour/a year; za pięć piąta five to five.4. + Acc. (obiekt trzymany l. chwytany) by; trzymać kogoś za rękę hold sb by the hand.5. + Acc. ( cel) for, to; umierać za ojczyznę die for one's country; wypić za czyjeś zdrowie drink to sb's health.7. + Acc. (przedmiot transakcji, kary, nagrody itp.) for, at; za darmo for free; za nic pot. not for love or money; za wszelką cenę przen. at any price; order za zasługi order of merit; być za (czymś) be for l. in favor of (sth); odpowiadać za kradzież be charged with theft.8. + Acc. ( funkcja) as; mieć kogoś za wariata consider sb (to be) a madman; uchodzić za gbura pass as a boor.9. + Ins. ( następstwo) after; jeden za drugim one after another; raz za razem time after time; iść za kimś follow sb.10. + Ins. (miejsce z tyłu, poza czymś) behind, beyond; za miastem out of town; za burtą overboard; za oknem behind the window.12. + Ins. ( cel) of, for; przepadać za kimś/czymś be fond of sb/sth; chodzić za pracą pot. be looking for work.13. + Ins. ( przyczyna) at, with; za czyjąś namową at sb's insistence; za czyjąś zgodą with l. (up)on sb's consent l. approval.II.za2adv.1. (= zbyt) too; za późno/wcześnie too late/early; tego już za wiele! enough is enough!, that's too much!; co za dużo, to niezdrowo ( jako uwaga do kogoś) you can have too much of a good thing.2. ( o charakterze ekspresywnym) what; co za czasy! what times!; co za film! what a film!The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > za
- 1
- 2
См. также в других словарях:
mieć — {{/stl 13}}{{stl 8}}cz. ndk XIc, mam, ma, mają, miej, miał, mieli {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} być właścicielem czegoś; posiadać : {{/stl 7}}{{stl 10}}Mieć samochód, jacht, mieszkanie, telewizor, komputer,… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
cel — m I, D. u; lm M. e, D. ów 1. «to, do czego się dąży, co się chce osiągnąć; punkt, miejsce, do którego się zmierza» Bliski, daleki, nieosiągalny, zamierzony, wspólny, szczytny cel. Cel podróży. Cel marzeń, dążeń. Cel życia. Błąkać się bez celu.… … Słownik języka polskiego
cel — 1. Chybić celu «nie osiągać zamierzonego efektu»: Tym wszakże razem zamierzona złośliwość agenta chybiła celu, Jakuci bowiem życzliwiej spojrzeli na Smugę. A. Szklarski, Wyprawa. 2. Dopiąć, dosięgnąć celu «osiągnąć zamierzony skutek działań,… … Słownik frazeologiczny
muszka — Mieć, trzymać kogoś, coś na muszce; brać, wziąć kogoś, coś na muszkę, na cel a) «celować, wycelować do kogoś lub czegoś z broni palnej»: Napastnik, który cały czas trzymał go na muszce, przez moment zawahał się (...). H. Mąka, Piraci. b) «śledzić … Słownik frazeologiczny
coś — D. czegoś, C. czemuś, B.=M., NMs. czymś, blm «zaimek nieokreślony zastępujący rzeczownik, zwykle nieosobowy, niekiedy liczebnik, bez bliższego jego oznaczenia» Coś mu jest. Coś tam majstrował. Znaleźć coś ciekawego. Coś by trzeba zrobić. Bać się… … Słownik języka polskiego
swój — 1. Dobić, dopiąć, przestarz. dokazać swego «osiągnąć zamierzony cel, pokonując trudności»: Moim marzeniem jest zobaczenie Nowej Zelandii i myślę, że uda mi się kiedyś dopiąć swego. Eurost 7/2000. 2. Dostać za swoje «zostać ukaranym, ponieść… … Słownik frazeologiczny
pod — «przyimek łączący się z rzeczownikami (lub innymi wyrazami pełniącymi ich funkcję) w narzędniku lub bierniku» 1. «tworzy wyrażenia określające zlokalizowanie lub skierowanie czegoś poniżej jakiegoś przedmiotu oraz wyrażenia oznaczające przedmiot… … Słownik języka polskiego
życie — 1. Bez życia «bez zapału, mało energicznie» 2. Brać, traktować życie lekko «być lekkomyślnym, postępować lekkomyślnie, beztrosko, niczym się nie przejmując»: Podziwiał jego odwagę brania życia lekko i nieodpowiedzialnie, jakby to było majowe… … Słownik frazeologiczny
grosz — m II, D. a; lm M. e, D. y 1. «setna część złotego; moneta zdawkowa o takiej wartości ; także setna część szylinga austriackiego oraz moneta o takiej wartości; dawniej: srebrna moneta o różnej wartości wybijana w różnych krajach Europy»… … Słownik języka polskiego
swój — {{/stl 13}}{{stl 8}}przym. M. m swój, n swoje || swe, ż swoja || swa, D. m n swojego || swego, ż swojej || swej, C. m n swojemu || swemu, ż swojej || swej, B. mż = D., mnż n = M., ż swoją || swą, N. m n swoim || swym, ż swoją || swą, Mc. m n… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
gwiazda — 1. Czyjaś gwiazda gaśnie «ktoś przestaje być popularny, traci szczęście, powodzenie, sławę»: Widzę od paru lat, jak powoli gaśnie moja gwiazda i ja gasnę. T. Konwicki, Świat. 2. Gwiazda przewodnia «ideał, do którego się dąży, cel przyświecający… … Słownik frazeologiczny